Van 1 tot en met 3 juni 2022 vindt in congrescentrum de Doelen in Rotterdam EAHIL, het jaarcongres van de European Association for Health Information and Libraries, plaats. Het is voor het eerst sinds 1998 dat EAHIL in Nederland wordt gehouden. 

In deze drie dagen hoopt de organisatie zo’n driehonderd informatieprofessionals uit binnen- en buitenland te verwelkomen die met name werken in het medisch vakgebied. Het EAHIL-congres is echter ook interessant voor IP’ers die in een andere sector werkzaam zijn. Door cursussen, workshops, presentaties en posters zullen de aanwezigen kennis delen en discussies voeren over diverse onderwerpen. Call for abstracts geopend Het centrale thema luidt ‘Broaden the horizons – diversity, partnership and innovation with a human touch’. Subthema’s tijdens het congres zijn: professionals verbonden, data, evidence synthesis, onderwijs, bronnen en statistieken. Op dit moment is de call for abstracts geopend, deze zal sluiten op 9 januari 2022. Naast de genoemde thema’s staat de organisatie open voor abstracts over andere onderwerpen die informatieprofessionals relevant vinden.
Meer informatie en het formulier om abstracts in te sturen zijn te vinden op eahil2022.nl. <

Het twintigjarig Wiki organiseerde vorige maand weer zijn WikiconNL, de conferentie over Wikipedia, Wikimedia, digitaal erfgoed en onderwerpen als auteursrecht en (linked) open data. Online dit keer. Vrijwilligers zoals Hay Kranen, Edo de Roo en HenkvD toonden hoe zij Wikipedia bewerken, vaak met een nieuwe invalshoek: een focus op afbeeldingen, kaarten, of artikelen die deels met een script worden geschreven op basis van Wikidata. Partners uit de culturele sector, zoals Het Nieuwe Instituut en Naturalis, gingen dieper in op de inzet van Wikimedia-projecten voor linked open data. De conferentie toonde ook uitdagingen op het gebied van meer diverse inhoud: hoe kunnen Wikimedia-projecten beter de realiteit van intersekse personen beschrijven, welke bias kan via onderzoek in Wikidata worden ontdekt, en hoe kunnen de Duurzame Ontwikkelingsdoelen ook op Wikipedia goed worden ingebed.

Je kunt delen van de conferentie teruglezen of -kijken op 
commons.wikimedia.org/wiki/
Category:WikiconNL_2021.    <

Tijdens het ECP Jaarfestival 2021,
het jaarlijkse evenement van
ECP | Platform voor de Informatie-
Samenleving, is het adviesrapport
Opgave AI. De nieuwe systeem-
technologie van de WRR gepresenteerd.

Wat is de rol van de overheid bij de inbedding van artificial intelligence (AI) in onze samenleving? En wat zijn de uitdagingen? Volgens Corien Prins, voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), heeft de snelle ontwikkeling van AI ‘een niet te voorspellen effect’. Daarom stelt de raad dat de overheid aan de slag moet, bijvoorbeeld met een brede wetgevingsagenda op het gebied van AI.

‘Artificiële intelligentie is niet zomaar een technologie, maar een die de samenleving fundamenteel zal veranderen’, aldus de WRR. Daarom komt de raad met aanbevelingen voor de vijf opgaven waar zowel overheid als samenleving voor staat. Zo moet het voor burgers duidelijker worden wat AI inhoudt (demystificatie). Dit maakt de technologie toegankelijker en verlaagt de drempel voor de toepassing ervan: van eng, technologisch monster tot handige oplossing voor sommige vraagstukken.

De vijf opgaven zijn:

> demystificatie van wat AI is en kan;

> contextualisering van de ontwikkeling en toepassing van AI;

> engagement van verschillende partijen;

> regulering van technologie en data, het gebruik ervan en maatschappelijke implicaties;

> positionering ten opzichte van andere landen en internationale organisaties.

Als slotaanbeveling noemde Prins tijdens haar presentatie bij het ECP Jaarfestival de vorming van een AI-coördinatiecentrum. Zo’n centrum brengt kennis bijeen en identificeert kansen en risico’s rondom AI.

Het adviesrapport is te downloaden op 
wrr.nl/publicaties/rapporten/2021/11/11/
opgave-ai-de-nieuwe-systeemtechnologie. <   

Van alle onderzoekers heeft 87 % een (zeer) positieve houding over open science, jonge wetenschappers zijn met 94 % zelfs nog enthousiaster, maar bij de praktische uitvoering ervaren onderzoekers ook nog barrières. Dat blijkt uit een peiling door bureau Markteffect in opdracht van NWO onder onderzoekers uit alle vakgebieden.

De ambitie en de dagelijkse realiteit komen het meest overeen bij het open access publiceren van onderzoeksresultaten. Van de ondervraagde onderzoekers vindt 95 % dat (heel) belangrijk en 83 % publiceert het eigen onderzoek ook daadwerkelijk vaak tot altijd vrij toegankelijk. Bij het delen van data lopen praktijk en realiteit nog uiteen; 93 % zegt dit (heel) belangrijk te vinden, maar slechts 56 % geeft aan dit ook echt in de praktijk te doen. Het gebrek aan infrastructuur, heldere instructies en richtlijnen wordt daarbij als belemmering genoemd (47 %), maar vooral het gebrek aan financiële middelen (72 %).

Ethische aspecten

Gevraagd naar het belang van open science scoren ethische aspecten hoog. Open science leidt tot meer transparantie en dus tot meer betrouwbare en integere wetenschap (90 %). Even belangrijk vinden onderzoekers dat open science leidt tot meer gelijkwaardigheid in de toegang tot wetenschappelijke resultaten (onafhankelijk van economische positie of waar iemand is aangesteld). Ook het feit dat onderzoek vaak publiek gefinancierd is en daarom vrij beschikbaar moet zijn voor iedereen die er belang bij heeft, is belangrijk (87 %). Veel onderzoekers denken dat open science ook gewoon beter is voor de wetenschap zelf: delen van data, software en methodes leidt tot een efficiëntere wetenschapspraktijk.

Erkennen en waarderen

Een veelgehoord bezwaar tegen open science is dat het in de beoordeling van onderzoekers vaak geen rol speelt. Inderdaad is voor 30 % onzekerheid of open science in hun loopbaanontwikkeling wel erkend en gewaardeerd wordt een reële belemmering. Voor jongere onderzoekers is dit percentage zelfs nog wat hoger (37 %). Gevraagd naar wat NWO kan doen om open science te stimuleren, scoort het erkennen en waarderen van open science dan ook begrijpelijkerwijs hoog: 64 % van de onderzoekers vindt dat open science onvoldoende erkend en gewaardeerd wordt.

Meer uitkomsten en de verantwoording zijn te vinden op nwo.nl/opening-van-kennis-een-succesverhaal.    <

DoIoT, het fieldlab op de TU Delft Campus voor innovatie rondom het Internet of Things, heeft vorige maand drie 5G-onderzoeksfaciliteiten geopend. De faciliteiten zijn uitgerust met de nieuwste generatie mobielecommunicatietechnologie. Ze zijn beschikbaar voor bedrijven, overheden en onderzoeksinstituten. Het testen met 5G versnelt innovaties op het gebied van onder meer mobiliteit en logistiek.

Lenneke de Voogd, programmamanager van het Do IoT Fieldlab: ‘Binnen ons fieldlab verbinden we wetenschap, bedrijven, overheid en eindgebruikers. In Delft gaan we starten met een onderzoek van Audus. Dit bedrijf heeft een digitale technologie ontwikkeld voor slechthorenden die de geluidskwaliteit verbetert van online spraaktoepassingen, zoals videobellen, mobiele telefonie en nieuwsuitzendingen. De korte reactietijden van 5G zijn cruciaal voor de effectiviteit van deze technologie in live spraak.’    <

Instructie van de CoronaCheck-app.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijks-relaties (BZK) heeft besloten om de komende jaren ruim 18 miljoen euro extra vrij te maken voor de Informatiepunten Digitale Overheid (IDO’s) in bibliotheken. Dit geld is bedoeld om meer burgers te helpen bij vragen of problemen rondom de digitale overheid, of om hun digitale vaardigheden te helpen vergroten.

De budgetverruiming voor de IDO’s is opgenomen in de najaarsnota en betekent dat bibliotheken deze maatschappelijke dienstverlening flink kunnen uitbreiden. Maaike Toonen, programmamanager Basisvaardigheden van de KB, noemt de extra ondersteuning goed nieuws voor mensen met minder digitale vaardigen. ‘Nederland telt naar schatting vier miljoen mensen die moeite hebben met computergebruik en digitale administratiezaken. Met deze extra middelen kunnen bibliotheken zorgen voor bijvoorbeeld meer getraind personeel en verruiming van de openingstijden van de balies.’

Vijfhonderd IDO’s in 2022

De verruimde steun voor deze dienstverlening van bibliotheken past in de Agenda Digitale Overheid (NL DIGIbeter), waarin staat dat iedereen mee moet kunnen doen in de digitale samenleving. Staatssecretaris Raymond Knops: ‘Het is fantastisch dat er sinds de start in 2019 nu vierhonderd informatiepunten actief zijn. Inmiddels zijn er ruim zestienduizend vragen gesteld. De afgelopen jaren hebben we gezien hoe belangrijk bibliotheken zijn in het bieden van hulp bij het verbeteren van digitale vaardigheden doordat de drempel om er binnen te stappen laag is.’

Volgens Toonen kunnen bibliotheken de budgetuitbreiding goed gebruiken. ‘Bibliotheken geven aan dat de IDO’s flink worden bezocht. De CoronaCheck-app zorgde voor een piek, maar er zijn ook veel terugkerende vragen, zoals rondom de DigiD. Er zijn bibliotheken die moeite hadden om te voldoen aan de hoeveelheid vragen voor de IDO’s. Voor hen maakt dit extra geld het bijvoorbeeld mogelijk om het informatiepunt gedurende de hele dag open te houden.’

De eerste vijftien IDO’s werden in 2019 in bibliotheken verspreid over het land geopend. Naar verwachting zullen er in 2022 zo’n vijfhonderd informatiepunten zijn.    <

IP | vakblad voor informatieprofessionals | 09/ 2021