Cindy Lammers
Hoofd-/eindredacteur van IP
IN ACTIE KOMEN
> Sinds kort is er op LinkedIn een besloten groep, Librarians Not Looking Away, een initiatief van Bert Hogemans, directeur-bestuurder bij Bibliotheek Gelderland Zuid, en de hierboven genoemde Amerikaanse professor Lankes. Laatste gaf eerder in zijn blogpost al een voorzetje: ‘Ik kreeg de vraag hoe Europese informatieprofessionals en bibliotheekinstellingen kunnen reageren op de situatie in de VS, zoals de aanhoudende golf van boekverboden, het ontslag van vakgenoten die als “te liberaal” worden beschouwd en hun blootstelling aan vervolging voor het doen van hun werk. Ik heb één simpel antwoord: don’t look away!’ <
> Mark Deckers, bestuurssecretaris bij Rijnbrink, schreef een mooie eigen bijdrage over de zorgwekkende bibliotheek- en informatiesituatie in de VS en adviseert: kijk niet weg.
> Ten Ways to Show Up for Libraries, via I love libraries.
MEER FEITEN EN INITIATIEVEN
GEVOLGEN TRUMP-BELEID Cindy Lammers
De tweede termijn van Donald Trump in het Witte Huis heeft ook de wereld van informatie, data en bibliotheken in de Verenigde Staten op zijn kop gezet. Wat is er zoal gaande? Een (bij lange na niet compleet) overzicht.
Protest tegen de Trump-regering in New York
Data Rescue Project
‘We zullen niet toestaan dat kinderen en gemeenschappen die afhankelijk zijn van bibliotheken en hun diensten worden geschaad’
‘De nieuwe realiteit is dat culturele instellingen worden omgevormd tot “agents of propaganda and indoctrination”’
In het redactioneel in IP #1 begon ik er al over. Over de decretendiarree in de VS en de gevolgen ervan die ook raken aan informatie en data, en aan de mensen die normaliter garant staan voor het verstrekken, beheren, modereren en beveiligen ervan, waaronder informatieprofessionals. Dat was in februari, en het ging toen onder andere over Musk en ‘zijn’ DOGE (Department of Government Efficiency), waarmee hij bij de persoonlijke en financiële gegevens van miljoenen Amerikanen kan. En over het anti-DEI-beleid van de regering-Trump dat alles wat riekt naar diversiteit, gelijkheid en inclusie moet worden gekild en ‘genderideologie-promotende informatie’ moet worden verwijderd. Voor alle overheidsinstanties en wetenschappers betekent dat een ban op het gebruik van ‘woke woorden’ in hun communicatie en onderzoek. ‘Transgender’, nee. ‘Female’, nope, maar ‘male’ mag weer wel. The New York Times publiceerde afgelopen maart, op basis van overheidsdocumenten, een lijst van banwoorden.
Inmiddels zijn we in april en is de situatie er alleen maar grimmiger op geworden. Vele nieuwe decreten, maar ook een zee aan rechtszaken – en de eerste verhalen over de uitwerking van sommige beslissingen komen druppelsgewijs naar buiten. Een update waarin de gevolgen pijnlijk duidelijk worden voor wetenschappers, hun onderzoek en de waarde van informatie vind je in dit recente Volkskrant-artikel (‘Het is alsof we worden gestraft voor het feit dat we de werkelijkheid onderzoeken’).
RECHTSZAAK IMLS
Intussen zijn ook bibliotheken en musea mikpunt geworden, via een decreet vorige maand dat de ontmanteling van het Institute of Museum and Library Services (IMLS) moet bewerkstelligen. Op 7 april sleepten de American Library Association (ALA) en de American Federation of State, County and Municipal Employees (AFSCME), de grootste vakbond van overheidspersoneel in de VS, de regering-Trump voor de rechter. ‘IMLS is een onpartijdige en onafhankelijke instantie die zich toelegt op de ondersteuning en de financiering van bibliotheken en musea en de cruciale gemeenschapsdiensten die zij in elke staat van het land leveren’, licht ALA toe. Democracy Forward en advocatenkantoor Gair Gallo Eberhard, die namens ALA en AFSCME de zaak hebben aangespannen, hebben de rechtbank gevraagd om de ontmanteling van IMLS te blokkeren.
‘HART VAN ONZE GEMEENSCHAPPEN’
‘Bibliotheken spelen een belangrijke rol in onze democratie; van het bewaren van de geschiedenis tot het verlenen van toegang tot overheidsinformatie, het bevorderen van geletterdheid en maatschappelijke betrokkenheid, en het bieden van toegang tot diverse perspectieven’, stelt ALA-voorzitter Cindy Hohl. ‘Deze waarden zijn het verdedigen waard. We zullen niet toestaan dat extremisten onze democratie bedreigen door programma’s bij het IMLS te schrappen, en kinderen en gemeenschappen die afhankelijk zijn van bibliotheken en hun diensten te schaden.’
AFSCME-voorzitter Lee Saunders: ‘Bibliotheken en musea bevatten onze collectieve geschiedenis en kennis, terwijl ze tegelijk een veilige ruimte bieden voor leren, culturele expressie en toegang tot cruciale openbare bronnen. Ze vertegenwoordigen het hart van onze gemeenschappen, en de mensen die deze instellingen draaiende houden verrijken elke dag duizenden levens. Dit werk verdient steun, geen bezuinigingen.’
PETITIE TEKENEN
Eerder protesteerde organisatie EveryLibrary al tegen bovengenoemde beslissing en noemde ze de beëindiging van de subsidies ‘een onwettige aanval op bibliotheken, musea en archieven’. EveryLibrary is de coalitiepartner van (non-profit)organisaties die de belangen behartigen van bibliotheken in de VS. Ook zet de organisatie zich in tegen censuur bij bibliotheken. Op haar website zijn diverse petities te vinden, waaronder die tegen de ontmanteling van het IMLS.
FOCUS OP PATRIOTTISME
Inmiddels is men van de eerste schrik bekomen: culturele instellingen hoeven niet en masse hun deuren te sluiten, maar wat ervoor terugkomt is ‘de nieuwe realiteit’, stelt David Lankes, bibliotheekprofessor aan de University of Texas, waarschuwend in een post op zijn website: dat deze culturele instellingen worden omgevormd tot ‘agents of propaganda and indoctrination’. ‘Het IMLS wordt niet opgeheven. In plaats daarvan wil de nieuwe directeur het instituut gebruiken om “de focus op patriottisme te herstellen, Amerikaans exceptionalisme te bevorderen, vaderlandsliefde bij toekomstige generaties te cultiveren en ervoor te zorgen dat de kernwaarden van ons land worden behouden”.’
IP | vakblad voor informatieprofessionals | 03 / 2025
Cindy Lammers
GEVOLGEN TRUMP-BELEID
De tweede termijn van Donald Trump in het Witte Huis heeft ook de wereld van informatie, data en bibliotheken in de Verenigde Staten op zijn kop gezet. Wat is er zoal gaande? Een (bij lange na niet compleet) overzicht.
Cindy Lammers
Hoofd-/eindredacteur van IP
In het redactioneel in IP #1 begon ik er al over. Over de decretendiarree in de VS en de gevolgen ervan die ook raken aan informatie en data, en aan de mensen die normaliter garant staan voor het verstrekken, beheren, modereren en beveiligen ervan, waaronder informatieprofessionals. Dat was in februari, en het ging toen onder andere over Musk en ‘zijn’ DOGE (Department of Government Efficiency), waarmee hij bij de persoonlijke en financiële gegevens van miljoenen Amerikanen kan. En over het anti-DEI-beleid van de regering-Trump dat alles wat riekt naar diversiteit, gelijkheid en inclusie moet worden gekild en ‘genderideologie-promotende informatie’ moet worden verwijderd. Voor alle overheidsinstanties en wetenschappers betekent dat een ban op het gebruik van ‘woke woorden’ in hun communicatie en onderzoek. ‘Transgender’, nee. ‘Female’, nope, maar ‘male’ mag weer wel. The New York Times publiceerde afgelopen maart, op basis van overheidsdocumenten, een lijst van banwoorden.
Inmiddels zijn we in april en is de situatie er alleen maar grimmiger op geworden. Vele nieuwe decreten, maar ook een zee aan rechtszaken – en de eerste verhalen over de uitwerking van sommige beslissingen komen druppelsgewijs naar buiten. Een update waarin de gevolgen pijnlijk duidelijk worden voor wetenschappers, hun onderzoek en de waarde van informatie vind je in dit recente Volkskrant-artikel (‘Het is alsof we worden gestraft voor het feit dat we de werkelijkheid onderzoeken’).
RECHTSZAAK IMLS
Intussen zijn ook bibliotheken en musea mikpunt geworden, via een decreet vorige maand dat de ontmanteling van het Institute of Museum and Library Services (IMLS) moet bewerkstelligen. Op 7 april sleepten de American Library Association (ALA) en de American Federation of State, County and Municipal Employees (AFSCME), de grootste vakbond van overheidspersoneel in de VS, de regering-Trump voor de rechter. ‘IMLS is een onpartijdige en onafhankelijke instantie die zich toelegt op de ondersteuning en de financiering van bibliotheken en musea en de cruciale gemeenschapsdiensten die zij in elke staat van het land leveren’, licht ALA toe. Democracy Forward en advocatenkantoor Gair Gallo Eberhard, die namens ALA en AFSCME de zaak hebben aangespannen, hebben de rechtbank gevraagd om de ontmanteling van IMLS te blokkeren.
‘HART VAN ONZE GEMEENSCHAPPEN’
‘Bibliotheken spelen een belangrijke rol in onze democratie; van het bewaren van de geschiedenis tot het verlenen van toegang tot overheidsinformatie, het bevorderen van geletterdheid en maatschappelijke betrokkenheid, en het bieden van toegang tot diverse perspectieven’, stelt ALA-voorzitter Cindy Hohl. ‘Deze waarden zijn het verdedigen waard. We zullen niet toestaan dat extremisten onze democratie bedreigen door programma’s bij het IMLS te schrappen, en kinderen en gemeenschappen die afhankelijk zijn van bibliotheken en hun diensten te schaden.’
AFSCME-voorzitter Lee Saunders: ‘Bibliotheken en musea bevatten onze collectieve geschiedenis en kennis, terwijl ze tegelijk een veilige ruimte bieden voor leren, culturele expressie en toegang tot cruciale openbare bronnen. Ze vertegenwoordigen het hart van onze gemeenschappen, en de mensen die deze instellingen draaiende houden verrijken elke dag duizenden levens. Dit werk verdient steun, geen bezuinigingen.’
PETITIE TEKENEN
Eerder protesteerde organisatie EveryLibrary al tegen bovengenoemde beslissing en noemde ze de beëindiging van de subsidies ‘een onwettige aanval op bibliotheken, musea en archieven’. EveryLibrary is de coalitiepartner van (non-profit)organisaties die de belangen behartigen van bibliotheken in de VS. Ook zet de organisatie zich in tegen censuur bij bibliotheken. Op haar website zijn diverse petities te vinden, waaronder die tegen de ontmanteling van het IMLS.
FOCUS OP PATRIOTTISME
Inmiddels is men van de eerste schrik bekomen: culturele instellingen hoeven niet en masse hun deuren te sluiten, maar wat ervoor terugkomt is ‘de nieuwe realiteit’, stelt David Lankes, bibliotheekprofessor aan de University of Texas, waarschuwend in een post op zijn website: dat deze culturele instellingen worden omgevormd tot ‘agents of propaganda and indoctrination’. ‘Het IMLS wordt niet opgeheven. In plaats daarvan wil de nieuwe directeur het instituut gebruiken om “de focus op patriottisme te herstellen, Amerikaans exceptionalisme te bevorderen, vaderlandsliefde bij toekomstige generaties te cultiveren en ervoor te zorgen dat de kernwaarden van ons land worden behouden”.’
IN ACTIE KOMEN
> Mark Deckers, bestuurssecretaris bij Rijnbrink, schreef een mooie eigen bijdrage over de zorgwekkende bibliotheek- en informatiesituatie in de VS en adviseert: kijk niet weg.
> Ten Ways to Show Up for Libraries, via I love libraries.
> Sinds kort is er op LinkedIn een besloten groep, Librarians Not Looking Away, een initiatief van Bert Hogemans, directeur-bestuurder bij Bibliotheek Gelderland Zuid, en de hierboven genoemde Amerikaanse professor Lankes. Laatste gaf eerder in zijn blogpost al een voorzetje: ‘Ik kreeg de vraag hoe Europese informatieprofessionals en bibliotheekinstellingen kunnen reageren op de situatie in de VS, zoals de aanhoudende golf van boekverboden, het ontslag van vakgenoten die als “te liberaal” worden beschouwd en hun blootstelling aan vervolging voor het doen van hun werk. Ik heb één simpel antwoord: don’t look away!’ <
IP | vakblad voor informatieprofessionals | 03 / 2025
Protest tegen de Trump-regering in New York
> Wie is in en wie is out in de Naval Academy’s Library? Een bevel van minister van Defensie Pete Hegseth resulteerde in een zuivering van boeken die kritisch zijn over racisme, terwijl boeken die de blanke macht verdedigen bewaard zijn gebleven. Wel Mein Kampf van Adolf Hitler, niet I Know Why the Caged Bird Sings van Maya Angelou. De boekenban geldt voor alle scholen en bibliotheken die door het ministerie van Defensie worden gerund.
> Intussen ook: de American Civil Liberties Union (ACLU) heeft het ministerie van Defensie aangeklaagd voor het verwijderen van boeken uit militaire scholen. De bevelen van de regering-Trump zouden inbreuk maken op de rechten van de leerlingen op grond van het First Amendment. De rechtszaak, aangespannen bij een federale rechtbank in het oostelijke district van Virginia, draait om een schoolsysteem voor kinderen van militaire gezinnen dat wordt gerund door het ministerie van Defensie.
> Terwijl er overal data en informatie worden verwijderen, is het Data Rescue Project bezig om deze te redden. Dit betreft een groep dataorganisaties, waaronder IASSIST, RDAP en leden van het Data Curation Network, die dienen als centraal punt voor datareddingsacties en datatoegangspunten voor openbare Amerikaanse overheidsdata die momenteel risico lopen.
> De KB was te zien in een Nieuwsuur-item over de bedreigde toegang tot onderzoeksdata. Martijn Kleppe, directielid Onderzoeken en Ontdekken: ‘Een woord als “gay” staat tegenwoordig op de lijst van verboden woorden van de regering-Trump. En een site zoals die van het Transgender Netwerk Nederland, die wij hebben gearchiveerd, zou in het Amerika van vandaag zomaar verboden kunnen worden. Wij als nationale bibliotheek staan voor de vrijheid van informatiegaring. Wij vinden dat onderzoekers altijd toegang tot bronnen moeten houden.’
> Een interessant artikel (‘The White House Frames the Past by Erasing Parts of It’) uit The New York Times van begin deze maand: ‘Nu de regering-Trump overheidswebsites en -data offline haalt, wordt het publieke archief selectief ontdaan van informatie en kan de president zijn eigen versie van de geschiedenis publiceren, aldus archivarissen en historici.’
> Een overzicht van ‘de nieuwste aanvallen van de Trump-regering op bibliotheken’ (update tot 19 maart), gepubliceerd door American Libraries Magazine.
> Bibliotheken in Mississippi moeten academisch onderzoek verwijderen als reactie op staatswetten; het gaat om databases die ‘ras- en gendergerelateerd’ zijn. Volgens de wetgever zou het verwijderen van wetenschappelijk materiaal uit bibliotheekdatabases een negatieve reactie oproepen in een staat waar minderheden hebben gestreden voor gelijke toegang tot onderwijs.
MEER FEITEN EN INITIATIEVEN
Data Rescue Project